Sezon jesienno-zimowy wraz z ochłodzeniem, deszczami, brakiem słońca i częstszym przebywaniem przez nas w zamkniętych pomieszczeniach przynosi ze sobą zwykle zwiększoną liczbę zachorowań na przeziębienie i grypę.

Jak przebiegają i czym się różnią od siebie obie infekcje? Jak można sobie pomóc, łagodząc najbardziej uciążliwe objawy?

Przeziębienie i grypa – różnice i podobieństwa

Zarówno przeziębienie, jak i grypa należą do infekcji wirusowych. W przypadku przeziębienia najczęściej mamy do czynienia z koronawirusami lub rynowirusami, a grypę wywołuje specyficzny dla niej wirus, występujący na ogół w danym sezonie w kilku mutacjach. Przebieg obu chorób – okres inkubacji, objawy i ewentualne powikłania różnią się. Przeziębienie, w porównaniu z grypą, jest dla naszego organizmu mało groźne.

Przeziębienie najczęściej rozwija się dość wolno, a wśród pierwszych objawów można wymienić osłabienie, katar (to często dominujący objaw choroby), ból gardła, ból głowy i lekko podwyższoną temperaturę. Około 3 lub 4 dnia choroba osiąga swoje apogeum, a czas jej trwania rzadko przekracza tydzień.

W przypadku grypy objawy są znacznie intensywniejsze, a sama choroba manifestuje się gwałtownie. Głównym objawem, który pozwala na jej odróżnienie od przeziębienia, jest wysoka temperatura (często 39 stopni i więcej), towarzyszy jej bardzo złe samopoczucie, dreszcze, bóle głowy, mięśni i stawów oraz kaszel. W odróżnieniu od przeziębienia, w przypadku grypy radzko występuje katar. W domowych warunkach i bez wiedzy medycznej, nie każdy jest samodzielnie odróżnić przeziębienie od grypy. Najbardziej charakterystyczną różnicą jest nagły początek i wysoka temperatura oraz bóle mięśni podczas przebiegu grypy. Diagnozę powinien postawić jednak lekarz.

Przeziębienie i grypa – konieczny jest odpoczynek

Prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy ludzkiego organizmu potrafi poradzić sobie sam z przeziębieniem, a w większości przypadków także z grypą. W trakcie choroby ważny jest odpoczynek i picie dużej ilości płynów. Kilka dni wolnego z pracy i pozostanie w łóżku to trafny wybór, pozwalający zmniejszyć ryzyko niebezpiecznych powikłań [1], jakie czasem niesie za sobą grypa.

Zarówno grypa, jak i przeziębienie, mają uciążliwe objawy, które możemy zmniejszyć. Potrafią one skutecznie uprzykrzyć życie nie pozwalając spać, wpływając na obniżenie nastroju i brak apetytu. Co możemy zrobić, by wspomóc swój organizm i poprawić sobie samopoczucie w tym trudnym okresie? Możemy zastosować leki przeciw objawom grypy i przeziębienia oraz korzystać z przynoszących ulgę tradycyjnych metod domowych.

Co zawierają najczęściej leki zwalczające objawy grypy i przeziębienia?

Istnieje całkiem sporo środków, zarówno naturalnych, jak i farmakologicznych, których wykorzystanie przynosi ulgę, uśmierzając objawy przeziębienia i grypy. Wśród polecanych środków i substancji warto wymienić m.in.

• Kwas acetylosalicydowy – działanie leku polega na ograniczaniu odczuwanego bólu podczas infekcji, a także na obniżaniu temperatury. Służy do doraźnej redukcji stanów zapalnych, dzięki hamowaniu produkcji prostagladyn (mediatorów reakcji zapalnej). Co ciekawe, istnieją badania, w których wykazano również pewne działanie przeciwwirusowe kwasu acetylosalicydowego w przypadku niektórych rynowirusów oraz wirusa grypy A H1N1 [2].
• Kofeina – składnik ten, kojarzony głównie z kawą, ma za zadanie wzmocnić przeciwbólowe działanie środków przeciwbólowych (np. paracetamolu). Ten alkaloid działa również pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, dzięki czemu znosi uczucie zmęczenia i doraźnie poprawia samopoczucie.
• Kwas askorbinowy – popularna witamina C. Jej suplementowanie jest zalecane w okresach zwiększonego zapotrzebowania na tę witaminę, co ma miejsce m.in. w stanach gorączkowych.
• Paracetamol – uznawany za jedną z najlepiej poznanych substancji z grupy Niesteroidowych Leków Przeciwzapalnych. Działa przeciwzapalnie[3] i skutecznie uśmierza ból (poprzez hamowanie aktywności COX-2, enzymu podtrzymującego stan zapalny) i łagodzi gorączkę.
• Pseudoefedryna – pozwala obkurczać naczynia błony śluzowej nosa (co przynosi ulgę w przypadku objawu zatkanego nosa). Działa także rozkurczająco na mięśnie gładkie – co wpływa m.in. na pracę oskrzeli. Dzięki swoim właściwościom pseudoefedryna jest częstym składnikiem preparatów polecanych w przypadku przeziębienia i grypy, ułatwiającym oddychanie.
• Fenylefryna – często spotykana w preparatach złożonych, mających pomagać w okresie grypy i przeziębienia. Mechanizm jej działania jest bardzo zbliżony do pseudoefedryny[4].
• Kodeina – to należący do grupy opioidów skuteczna substancja o działaniu przeciwbólowym, która redukuje także kaszel. Z tego względu bardzo często stosowana jest, obok kofeiny i paracetamolu w preparatach pomagających w walce z objawami przeziębienia i grypy.

Wśród najpopularniejszych ziół i preparatów roślinnych wykorzystywanych do walki z objawami przeziębienia i grypy na uwagę zasługują m.in.

• Kora wierzby – stosowana w postaci odwaru, zawiera naturalnie występujące glikozydy fenolowe, należące do grupy salicylanów. Środki te wykazują się działaniem przeciwzapalnym, przeciwbólowym i obniżającym temperaturę. Do salicylanów należy również popularny kwas acetylosalicydowy (o którym była mowa powyżej).
• Owoc dzikiej róży – ten owoc jest słynny m.in. z uwagi na rekordową zawartość witaminy C – zaledwie 3 niewielkie owoce mogą pokryć dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę..
• Anyż – działanie tej rośliny w okresie przeziębienia i grypy opiera się głównie na pobudzaniu błon śluzowych w gardle, krtani i tchawicy, co pomaga w walce z katarem, kaszlem i innymi objawami infekcji górnych dróg oddechowych. Wspiera również usuwanie nadmiaru flegmy z płuc.
• Prawoślaz – to roślina stosowana od wieków w ziołolecznictwie, zwłaszcza w leczeniu górnych dróg oddechowych. Łagodzi infekcje tego odcinka, a śluz zawarty w tej roślinie powleka błony śluzowe, co łagodzi ból i łagodzi podrażnienia. Ma ponadto dość skuteczne działanie wykrztuśne, co jest pomocne przy chorobach związanych z wydzielaniem dużych ilości flegmy.
• Kwiat lipy – pozytywne działanie tego składnika zawdzięcza się głównie obecności kwercetyn, flawonoidów o przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym działaniu. Wykazano również ich lekkie działanie przeciwzapalne. Dodatkowo działają one napotnie, co wspiera walkę z wysoką temperaturą i pomaga pozbyć się z organizmu toksyn oraz metabolitów.
• Czarny bez – zarówno kwiaty, jak i owoce są skarbcem cennych składników, wspierających organizm w walce z chorobą. W czarnym bzie można znaleźć m.in. antocyjany, garbniki, polifenole.
• Rumianek – ten delikatny kwiat cechuje się przeciwzapalnym działaniem, a inhalacje ze sporządzonego z niego naparu pomagają zredukować kaszel. Rumianek pomaga również w walce z katarem, będącym jednym z głównych objawów przeziębienia. Nawilża ponadto śluzówki i redukuje ich obrzęk.
• Kwiat hibiskusa – te piękne kwiaty są bardzo dobrym źródłem witaminy C, ale zawierają także bogactwo flawonoidów, polifenoli, antocyjanów i polisacharydów.

Walka z przeziębieniem i grypą – przydaje się cierpliwość

Podczas przeziębienia i grypy bardzo ważny jest odpoczynek – nasz organizm może wtedy spokojnie zająć się walką z patogenami. Co istotne, odpoczywać powinniśmy nie tylko od fizycznej pracy, ale warto też ograniczyć znacząco używanie laptopa i smartfona. W domowych warunkach nie sposób w znaczący sposób przyspieszyć zakończenia infekcji wirusowej, ale stosując niektóre spośród opisanych substancji, można sprawić, że jej przebieg będzie łagodniejszy i mniej uciążliwy.

Redakcja

[1] https://www.cdc.gov/flu/symptoms/symptoms.htm

[2] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5155651/

[3] https://thorax.bmj.com/content/66/5/368

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4222817/