Zdrovit - Włókniaki – czy są niebezpieczne? Czy można je usuwać?

Włókniaki – czy są niebezpieczne? Czy można je usuwać?

12.04.2022
Zdrovit

Włókniaki to typ zmian skórnych, który stanowi częściej problem estetyczny niż zdrowotny.

Skąd się biorą? Czy można je bezpieczne usunąć, a jeśli tak, to jakimi metodami?

Włókniaki to małe narośle (włókniak miękki) lub guzki (włókniak twardy), które powstają na skutek nadmiernego, miejscowego namnożenia się fibroblastów (komórek tkanki łącznej). Zmiany te, nie stanowią zazwyczaj zagrożenia dla naszego zdrowia.

Włókniaki – jakie formy przybierają?

Wyróżniamy 2 podstawowe typy włókniaka; miękki, czyli skórny oraz twardy – podskórny. Obydwa typy nie ulegają zezłośliwieniu, niemniej warto zawsze każdą niepokojącą nas zmianę skórną, skonsultować z dermatologiem, aby uniknąć choćby pomyłki z efektami działania wirusa HPV, którego pewne odmiany są onkogenne. Włókniaki najczęściej bywają mylone z tłuszczakami, które są także powszechnie występującym typem łągodnych zmian tkanek miękkich. Tłuszczaki przybierają jednak postać guzków zbudowanych z torebek łącznotkankowych, wypełnionych tłuszczem.

Włókniaki skórne dotykają w podobnym stopniu kobiety co i mężczyzn¹. Pojawiają się zwykle między 20. a 50. rokiem życia, choć natężenie ich występowania wzrasta wraz z wiekiem². Ma to związek ze starzeniem się skóry i utratą jej elastyczności.

Przyczyny powstawania włókniaków miękkich

Przyczyny powstawania włókniaków nie są jasne. Nadmierne namnożenie się fibroblastów ma zatem charakter idiopatyczny³(takiego określenia używa się w medycynie w przypadku problemów o nie do końca ustalonym podłożu). Dermatolodzy wskazują jednak czynniki, które mogą sprzyjać pojawieniu się tych zmian skórnych. W przypadku włókniaków miękkich są to m.in. otyłość, cukrzyca oraz zaburzenia hormonalne. Warto też, aby osoby przeżywające szczególnie nasilony „wysyp” włókniaków miękkich zbadały się w kierunku nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii (zaburzeń stężenia lipidów i lipoprotein w osoczu krwi) oraz problemów układu sercowo-naczyniowego⁴⁾. Może się okazać, że włókniaki spełnią rolę „wczesnego systemu ostrzegania”, dzięki któremu w odpowiednim momencie zadbamy o nasze zdrowie, chroniąc się przed poważniejszymi problemami. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi włókniaków jest także ciąża. Panie często skarżą się w tym okresie na wysiew włókniaków miękkich, zwykle na karku, szyi i w dołach pachowych. Według jednej z teorii dotyczących genezy włókniaków miękkich, zmiany tego typu mogą pojawić się w miejscach szczególnie narażonych na permanentne podrażnienia mechaniczne – takim obszarem jest szyja, której skóra ulega marszczeniu i rozciąganiu podczas obracania, schylania i unoszeniu głowy. Inne miejsca występowania omawianych zmian skórnych to zgięcia pod pachą, pod kolanem, w pachwinie i na łokciu. Włókniaki miękkie osiągają wielkość nawet do kilku milimetrów⁵. Guzek zawieszony jest na małej szypule, stąd często ten rodzaj zmiany skórnej jest nazywany włókniakiem wiszącym.

Skąd się biorą włókniaki twarde?

W przypadku włókniaków twardych również nie można wskazać jednoznacznie powodów ich powstania⁶. Wśród tych najbardziej prawdopodobnych wymienia się ukąszenia owadów, zapalenie mieszków włosowych oraz zadrapania. Stwierdzono także pewną zależność pomiędzy występowaniem włókniaków twardych a zakażeniem wirusem HIV oraz przyjmowaniem leków immunosupresyjnych⁷(zmniejszających aktywność układu odpornościowego). Włókniaki podskórne zazwyczaj występują na kończynach dolnych i górnych, choć mogą też tworzyć się na brzuchu czy na pośladkach. Zmiany te przy uciskaniu kurczą się lub nieznacznie przesuwają. Reakcją na dotyk może być lekki ból lub swędzenie.

Inne rodzaje włókniaków

Specyficznym typ włókniaka to gruczolakowłókniak, który jest łagodną zmianą w formie małego guzka, umiejscowionego pod skórą piersi. Pojawia się u kobiet przed 30. rokiem życia, a jego uformowanie ma związek z wysokim poziomem estrogenów⁸. Guzki mogą osiągać wielkość nawet kilku centymetrów. Ich wzrost jest bardzo powolny, choć takie czynniki jak ciąża czy terapia hormonalna mogą go przyspieszyć.

Włókniaki pojawiają się także czasem w jamie ustnej. Zwykle jest to mała zmiana o wielkości kilkunastu milimetrów, o gładkiej powierzchni, która umiejscawia się najczęściej na błonie śluzowej policzka, na języku, dziąsłach oraz pomiędzy podniebieniem miękkim i twardym⁹. Włókniaki mogą powstać m.in. na skutek przygryzienia błony śluzowej. Badacze nie zaobserwowali związku palenia tytoniu z występowaniem włókniaków, choć zauważono współzależność występowania włókniaków z jakością higieny jamy ustnej.

Zerwany włókniak – czy jest się czego bać?

Włókniaki miękkie, ulokowane zwłaszcza w miejscach podatnych na kontakt z ubraniem lub biżuterią mogą ulec zerwaniu. Choć rana może silnie krwawić, goi się łatwo, na ogół bez przykrych następstw¹⁰. Zerwany włókniak ma tendencję do odrastania. Często drażniony może, choć zdarza się to rzadko, ulec zezłośliwieniu. Aby uniknąć takich sytuacji zawsze warto skonsultować się z dermatologiem, który może ocenić poziom ryzyka i zalecić obserwację zmiany lub jej usunięcie. Silną motywacją do usunięcia włókniaków może być także fakt, odbierania tych zmian skórnych jako defektu estetycznego.

Metody usuwania włókniaków¹¹

Najczęstszą metodą usuwania zarówno włókniaków miękkich jak i twardych, a także tych umiejscowionych w piersiach lub jamie ustnej jest interwencja chirurgiczna. Usuwanie włókniaków miękkich jest stosunkowo proste – stosuje się w ich przypadku zabiegi kriochirurgiczne, polegające na wymrożeniu zmiany ciekłym azotem, co powoduje odpadnięcie włókniaka. Inne sposoby pozbycia się narośli to usuwanie ich prądem o wysokiej częstotliwości (elektrokoagulacja) lub laserem frakcyjnym, który sprawia, że włókniak wyparowuje. Od pewnego czasu włókniaki miękkie można usuwać także samodzielnie w domu za pomocą zestawów specjalnych plastrów z aplikatorem. Mechanizm ich działania polega na odcięciu dopływu krwi do włókniaka przez jego podwiązanie. Skutkuje to uschnięciem zmiany, którą można po kilku dniach łatwo i bezpiecznie usunąć razem z plastrem.
W przypadku zmian podskórnych wybór metod ich usunięcia jest zdecydowanie węższy – oprócz zabiegu chirurgicznego stosowane są iniekcje sterydowe.

Włókniaki to w większości niegroźne zmiany skórne, które bywają jednak dużym problemem estetycznym. Zanim przystąpimy do ich usuwania warto skonsultować się zawsze ze specjalistą, który potwierdzi, że mamy do czynienia właśnie z włókniakami. Gdy uzyskamy już takie informacje, możemy wybrać sposób pozbycia się zmian.

Redakcja

aplikator metody usuwania włókniaków plaster problem estetyczny problemy skórne schorzenia skóra usuwanie włókniaków włókniaki włókniaki miękkie zdrowie

Poprzedni artykuł Następny artykuł