Piękna i zdrowo wyglądająca skóra jest marzeniem większości kobiet i mężczyzn. Jej stan wynika nie tylko z wieku, ale również z naszego stylu życia i stanu zdrowia.

Co ma wpływ na jej stan i wygląd? Na ile rzeczywiście możemy poprawić jej kondycję?

Dlaczego skóra traci gęstość i sprężystość?

Gęstość skóry zależy w dużej mierze od funkcjonowania układu hormonalnego (zwłaszcza u kobiet) [1]. Z wiekiem u pań naturalnie obniża się poziom estrogenów, co bezpośrednio wpływa na obniżenie poziomu lipidów i negatywnie oddziałuje na warstwę hydrolipidową naskórka, powodując przesuszanie się skóry. Następnie zmienia się struktura włókien kolagenu w skórze (stają się bardziej płaskie), a produkcja tego składnika wyraźnie spada. Z czasem zmiany dotyczą coraz głębszych warstw, ze skórą właściwą włącznie. To właśnie w niej znajdują się bardzo ważne komórki skóry – fibroblasty – produkujące najwięcej kolagenu, elastyny, kwasu hialuronowego i proteoglikanów. Skutkiem ich niższej wydajności jest dostarczanie skórze coraz mniejszej ilości składników służących jej odbudowie i regeneracji. Z tego powodu gęstość skóry się zmniejsza, co znajduje odzwierciedlenie w pojawiających się zmarszczkach, zmianie owalu twarzy i utracie jędrności skóry. Dodatkowo wiele procesów biochemicznych spowalnia i powstaje coraz więcej wolnych rodników, które stoją za kolejnymi niepożądanymi zmianami.

Pogarszająca się kondycja skóry może być też objawem problemów ze strony układu hormonalnego, także u osób w wieku przedmenopauzalnym. Skóra może ulegać zmianom także na skutek odwodnienia, czy niewłaściwej pielęgnacji – zwłaszcza jeśli jest to sytuacja utrzymująca się w dłuższym okresie.

Stres i niewłaściwe odżywianie – wrogowie pięknej skóry

Wrogiem gęstej i elastycznej skóry jest również stres – gwałtownie zaostrza już istniejące zmiany dermatologiczne, przyspiesza jej wysuszanie oraz nadaje ziemistego i matowego wyglądu. Podobnie jest w przypadku niekontrolowanej ekspozycji na promieniowanie UV – miłośnicy opalania czy po prostu osoby zaniedbujące ochronę przeciwsłoneczną znacznie przyspieszają zjawisko fotostarzenia skóry, które prowadzi do przyspieszonej utraty jędrności, pojawiania się zmarszczek i przebarwień. Innym wrogiem pięknej skóry są używki – palenie czy nadużywanie alkoholu mogą przyczyniać się do powstawania zmarszczek, przyspieszonego wiotczenia i ziemistego, niezdrowego wyglądu cery.

Mówiąc o utrzymaniu skóry we właściwej kondycji, nie sposób pominąć roli właściwego odżywiania. Niedobór białka może powodować problemy z dostępnością składników niezbędnych do syntezy kolagenu, a więc również z regeneracją naskórka. Podobnie jest w przypadku niedoborów witaminy C, która pełni ważną funkcję podczas wytwarzania kolagenu. Witamina E chroni organizm przed powstawaniem i oddziaływaniem wolnych rodników oraz działa ochronnie na skórę, przez co spowalnia procesy starzenia, spowodowane czynnikami środowiskowymi – w tym fotostarzenie skóry.

Jak wesprzeć swoją skórę?

Na wiele czynników nie mamy wpływu (np. na nadejście menopauzy), ale możemy zrobić wiele, by skóra pozostawała w optymalnej kondycji przez długie lata. Jednym z najważniejszych działań – oprócz ograniczenia używek, eliminacji stresu, stosowania ochrony przeciwsłonecznej i zapewniania odpowiedniej ilości odpoczynku – jest dostarczanie organizmowi niezbędnych składników budulcowych.

Do syntezy kolagenu, a więc jednego z głównych składników wpływających na grubość i elastyczność skóry, niezbędne są konkretne aminokwasy – głownie lizyna i prolina. Nie do przecenienia jest także rola witaminy C, bezpośrednio uczestniczącej w tym procesie. Ma ona razem z witaminami A i E duży wpływ na tempo i wydajność procesu naturalnej odnowy kolagenu [2]. Z tego względu warto zadbać o odpowiednią podaż białka w diecie, ale również uzupełniać witaminy A, E i C, których nie zawsze udaje się w odpowiedniej ilości dostarczyć z dietą (zwłaszcza problematyczna jest witamina E).

Na zdrowy wygląd poza kolagenem ma wpływ również synteza kwasu hialuronowego, którego ponad połowa zasobów zlokalizowana jest właśnie w skórze. Jest on syntetyzowany przez fibroblasty i keratynocyty, które z upływem czasu produkują go coraz mniej, począwszy od 25. roku życia [3]. Z tego względu warto rozważyć podawanie go również z innego źródła (np. suplementując) – tak, aby zrekompensować słabnącą produkcję własną organizmu i zapewnić skórze optymalny poziom tego składnika, a także budulców niezbędnych do jego syntezy.

Innym składnikiem, o trudnej do przecenienia roli dla utrzymania skóry w optymalnej kondycji, jest cynk. Działa on na wielu płaszczyznach – redukuje wolne rodniki znajdujące się w skórze, co sprzyja szybszej regeneracji i odbudowie, wspiera produkcję kolagenu, a także pełni ważną funkcję w prawidłowej pracy enzymów i systemu immunologicznego. Istnieje solidna dokumentacja medyczna wskazująca na ochronne działanie cynku na skórę.[4]

Ważnym składnikiem, o którym nie należy zapominać, jeśli chcemy cieszyć się gęstą i elastyczną skórą, jest witamina H (B7), czyli biotyna. Jest ona bardzo dobrym transporterem siarki, dostarczając ten pierwiastek do komórek skóry [5]. Witamina ta również chroni nas przed nadmierną aktywnością gruczołów łojowych.

Zadbaj o skórę jak najwcześniej

Choć na przebieg wielu procesów następujących z wiekiem nie mamy wpływu, to każdy z nas może wpłynąć na gęstość i elastyczność swojej skóry poprzez dietę i styl życia. Szczególnie ważne są:

• zapewnienie skórze optymalnej podaży składników budulcowych,
• dobrze zbilansowana dieta (najlepiej bez żywności typu fast food),
• zarezerwowanie sobie codziennie czasu na odpoczynek i relaks,
• ochrona przeciwsłoneczna,
• unikanie stresu,
• unikanie palenia tytoniu i nadużywania alkoholu.

Warto podjąć odpowiednie działania, zanim dojdzie do pojawienia się sygnałów świadczących o starzeniu się skóry, co pozwoli na uzyskanie lepszych i trwalszych rezultatów. 

Redakcja 

 [1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2685269/

[2] https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/17816/Kolagen.pdf?sequence=1&isAllowed=y

[3] http://www.wbc.poznan.pl/Content/328210/index.pdf

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5852775/

[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4757853/